ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ
ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ;
Ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος στις γυναίκες των προηγμένων κοινωνιών είναι ο μόνος αποδεδειγμένος και αποτελεσματικός τρόπος έγκαιρης διάγνωσης και στοχευμένης θεραπείας του γυναικολογικού καρκίνου.
Η ενδεδειγμένη στιγμή για να ξεκινήσει μία νέα γυναίκα να υποβάλλεται σε ετήσιο έλεγχο είναι ένας χρόνος μετά την έναρξη των σεξουαλικών επαφών ή μετά τη συμπλήρωση των 18 ετών της ηλικίας της.


ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ:
ΠΑΠ-ΤΕΣΤ
Είναι η μόνη δοκιμασία διαλογής (screening test) για καρκίνο του ανθρώπου, δηλαδή, είναι η μόνη εξέταση που μπορεί να διαγνώσει έναν επαπειλούμενο διηθητικό καρκίνο όταν βρίσκεται ακόμη σε προκαρκινικό στάδιο και να τον θεραπεύσει πλήρως στο 100%. Το ΠΑΠ -τεστ είτε στην κλασσική του μορφή ως επίχρισμα, είτε στη νεότερη υγρή μορφή, ανιχνεύει ύποπτα κύτταρα στον τράχηλο της μήτρας. Επειδή ο καρκίνος του τραχήλου οφείλεται αποκλειστικά στον ιό ΗΡV, που είναι σεξουαλικά μεταδιδόμενος, το ΠΑΠ-τεστ αρχίζει να γίνεται μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή, σε ετήσια βάση, μέχρι την ηλικία των 65, εκτός και αν η γυναίκα έχει υποβληθεί σε ολική υστερεκτομή. Σε εκείνη την ηλικία, εφόσον η γυναίκα είχε τουλάχιστον 2 φυσιολογικά ΠΑΠ-τεστ την τελευταία 10ετία και δεν είχε κάποια εμμένουσα ή σοβαρή προκαρκινική βλάβη την τελευταία 20ετία ή επιπρόσθετα, κατά άλλους, η συνεξέταση για τυχόν ανιχνεύσιμο γενετικό υλικό HPV (HPV-DNA co-testing) είναι αρνητική, τότε, μπορεί να σταματήσει τον τακτικό έλεγχο.
ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ
Η κλινική εξέταση με αμφίχειρη ψηλάφηση της μήτρας και των ωοθηκών και η επισκόπηση των έξω γεννητικών οργάνων, του κόλπου και του τραχήλου είναι κυρίαρχη στη διάγνωση και το ίδιο σημαντική με οποιαδήποτε νεότερη απεικονιστική μέθοδο. Η υφή, η ευαισθησία, η εικόνα, η οσμή συχνά είναι από μόνες τους ικανές να ανιχνεύσουν την αιτία ενός προβλήματος και ο υπέρηχος ακολούθως να επιβεβαιώσει τη διάγνωση.
ΔΙΑΚΟΛΠΙΚΟ ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΠΥΕΛΟΥ
Αποτελεί την επέκταση του χεριού του σύγχρονου γυναικολόγου για αυτό και είναι αναπόσπαστο κομμάτι του ετήσιου προληπτικού ελέγχου. Χωρίς να εκτεθεί το σώμα σε ακτινοβολία, με τη διακριτική ισχύ των σύγχρονων μηχανημάτων μπορούν να απεικονιστούν παθήσεις της μήτρας και του εσωτερικού της, επίκτητες και συγγενείς, ενώ αποτελεί εξέταση επιλογής έναντι άλλων στη διάγνωση της παθολογίας των ωοθηκών. Επίσης, μπορεί να παρακολουθήσει τις μεταβολές του ενδομητρίου και την παραγωγή ωαρίων από τις ωοθήκες κατά τη διάρκεια του κύκλου και να κατευθύνει, έτσι, την προσπάθεια γονιμοποίησης.
ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΑΣΤΩΝ
ΨΗΛΑΦΗΣΗ – ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ – ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΗΜΑ ΜΑΣΤΩΝ – MRI
Η τριάδα των δοκιμασιών που σώζει ζωές. Πρωτίστως, στο ιατρείο μας προσπαθούμε να εκπαιδεύσουμε τις γυναίκες στους τρόπους αυτοεξέτασης των μαστών τους, αφού αποδεδειγμένα η γυναίκα που γνωρίζει το στήθος της μπορεί να εντοπίσει και τις πλέον ελάχιστες μεταβολές νωρίτερα από όσο μπορεί να το κάνει ένας έμπειρος ιατρός! Η κλινική εξέταση προηγείται έναντι όποιας άλλης απεικονιστικής μεθόδου και ιδανικά θα πρέπει να γίνεται αμέσως μετά το πέρας της έμμηνης ρύσης, όπως άλλωστε και η μαστογραφία και το υπερηχογράφημα. Η πρώτη μαστογραφία συστήνεται να γίνεται στην ηλικία των 35 ετών, εφόσον δεν υπάρχει κάτι από το ατομικό ή το οικογενειακό ιστορικό που να επιτάσσει την εκτέλεσή της νωρίτερα, και αποτελεί τη μαστογραφία αναφοράς. Ακολούθως, από την ηλικία των 40 ετών θα πρέπει να γίνεται αδιάλειπτα κάθε χρόνο, έως και την ηλικία των 70 χρόνων για κάποιους ή, για άλλους, μέχρι το ηλικιακό εκείνο όριο που το προσδόκιμο της ζωής της μειώνει σημαντικά το όφελος από την συνεχή παρακολούθηση. Μέχρι και σήμερα, τα βιβλιογραφικά δεδομένα δείχνουν ότι η ετήσια ψηλάφηση και η μαστογραφία μειώνουν συντριπτικά το ποσοστό θανάτων από τον καρκίνο του μαστού, ενώ η συμπλήρωσή της με το υπερηχογράφημα των μαστών βοηθά σημαντικά στην αποσαφήνιση πολλών παθολογικών ευρημάτων της. Πρόσφατα, η ανάπτυξη της προληπτικής ταχείας μαγνητικής τομογραφίας (Ultra-Fast Breast MRI) συνδυαστικά με την ψηφιακή μαστογραφία αυξάνει θεαματικά το ποσοστό εντοπισμού καρκίνων σε αρχικά στάδια.
ΤΙ ΘΑ ΗΘΕΛΕΣ ΝΑ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΑΚΟΜΗ ΜΕ ΤΟΝ ΙΑΤΡΟ ΣΟΥ:
- Αντισύλληψη: μπορείς να ενημερωθείς για τις μεθόδους που υπάρχουν και να βρεις αυτήν που σου ταιριάζει
- Γενική φροντίδα: μπορείς με απλές κλινικές δοκιμασίες και μικρό αριθμό απλών εξετάσεων να εποπτεύεις την κατάσταση της υγείας σου, όπως γενικές εξετάσεις αίματος, ούρων, ορμονικές εξετάσεις αίματος, καλλιέργεια κολπικού υγρού, κ.λπ.
- Προγεννητικός έλεγχος: βασικές παρακλινικές και εργαστηριακές εξετάσεις μπορούν να ελέγξουν την κατάσταση της υγείας που απαιτείται προκειμένου μια γυναίκα να είναι έτοιμη να συλλάβει, όπως παπ-τεστ, υπερηχογράφημα πυέλου, έλεγχος μαστών, γονιδιακός έλεγχος κυστικής ίνωσης, έλεγχος μεσογειακής αναιμίες, έλεγχος λοιμωδών νοσημάτων και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, έλεγχος επιπέδων φολικού οξέος, γενετικός έλεγχος επί οικογενειακού ή ατομικού ιστορικού, κ.λπ.
- Έλεγχος γονιμοποιητικής ικανότητας: συχνά, ενόψει της επιθυμίας για τεκνοποίηση, πολλές γυναίκες αισθάνονται την ανάγκη να ελέγξουν τυχόν βιολογικές παραμέτρους ενδεικτικές της ικανότητάς τους να τεκνοποιήσουν. Απλές εξετάσεις παρακλινικές και εργαστηριακές στη σωστή ημέρα του κύκλου και συμβουλευτική σχετικά με τη δυνατότητα και τη φυσιολογία της σύλληψης, μπορούν να βοηθήσουν τη γυναίκα να κάνει το σωστό προγραμματισμό στη ζωή της.
- Έμμηνος ρύση: ο συχνότερος λόγος που φέρνει μια γυναίκα στον ιατρό! Διαταραχές του κύκλου, προβλήματα στην περίοδο, πόνος, κεφαλαλγίες κατά την έλευση της περιόδου, προεμμηνορυσιακό σύνδρομο, χρειάζονται συστηματική διερεύνηση.
- Σεξουαλική λειτουργία: Ρώτησε ό,τι θα ήθελες να μάθεις σχετικά με το σεξ. Η έλλειψη επιθυμίας, η επώδυνη επαφή ή και αιμορραγία κατά την επαφή, η ξηρότητα του κόλπου στην εμμηνόπαυση, η υγιεινή και απορίες για ερωτικές συνήθειες είναι κάποια από τα συνηθέστερα προβλήματα που χρειάζεται να εμπλακεί ο γυναικολόγος.
- Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα: Μια γυναίκα μπορεί να αντιληφθεί ότι, άθελά της, έχει εκτεθεί στον κίνδυνο να έχει κολλήσει κάποιο νόσημα κατά την επαφή. Μια ενδελεχής κλινική εξέταση, κολποσκόπηση και εργαστηριακός έλεγχος μπορούν έγκαιρα να διαπιστώσουν αν κάτι τέτοιο έχει συμβεί.
- Ακράτεια: Η ακράτεια των ούρων είναι η ξαφνική και αθέλητη διαφυγή ούρων από την κύστη. Επηρεάζει περίπου 400 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Παρά τη μεγάλη συχνότητα εμφάνισης παραμένει taboo για αρκετούς ανθρώπους, αν και αλλοιώνει την ποιότητα ζωής συχνά σε σημαντικό βαθμό. Υπάρχει ένα ευρύ πλαίσιο συντηρητικών και επεμβατικών μεθόδων για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα. Χρειάζεται κουράγιο να το αποδεχτεί μια γυναίκα, να κατανικήσει τους δισταγμούς της και να το συζητήσει με τον ιατρό της.
- Εμβολιασμός: Τόσο για τον έλεγχο των πανδημιών όπως Covid-19 όσο και για τον Η1Ν1 (γρίπη), ή για τον ΗΡV (τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, όπως ευρύτερα είναι γνωστό), για τον προληπτικό έλεγχο των επιπέδων των αντισωμάτων ενόψει μιας επιθυμητής εγκυμοσύνης αλλά και για εμβολιασμούς που συστήνονται στην κύηση, είναι σημαντικό να αντλήσει μια γυναίκα την πληροφόρηση από την πλέον πιστοποιημένη πηγή, όπως ο ιατρός της.
- Φροντίδα στην Εμμηνόπαυση: Μάθε για τους τρόπους να διαχειρίζεσαι τα συμπτώματα της κλιμακτηρίου και της εμμηνόπαυσης, όπως «φουντώματα» ή αιμορραγίες. Ζήτα βοήθεια για την ξηρότητα του κόλπου, τον πόνο κατά την επαφή, την πτώση της libido. Συζήτησε και μάθε για την ορμονική θεραπεία υποκατάστασης, τις εναλλακτικές θεραπείες, την μέτρηση της οστικής πυκνότητας και τις προκλήσεις για το καρδιαγγειακό.
- Ψυχοπνευματική Υγεία: χωρίς δισταγμό, μπορείς να συζητήσεις με τον γυναικολόγο σου αν το άγχος ή η μελαγχολία, η μείωση της ερωτικής επιθυμίας ή η συναισθηματική απόσταση έχουν αλλοιώσει την ποιότητα ζωής σου. Εκείνος μπορεί να σε κατευθύνει καλύτερα στην αναζήτηση του σωστού τρόπου διαχείρισης και αντιμετώπισης της κατάστασης.
- Καρκίνος και Γενετικός έλεγχος: Απαντήσεις για τον κίνδυνο γυναικολογικού καρκίνου που μπορεί να διατρέχει μια γυναίκα, καλό είναι να τις παίρνει από την πιο αξιόπιστη πηγή και όχι με την όποια τυχαία αναζήτηση. Οι τρόποι πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης και γενετικά τεστ που ίσως να βοηθούσαν στη λήψη αποφάσεων, αν υπάρχει θετικό οικογενειακό ιστορικό, απαιτούν εξειδικευμένη συμβουλή.
