ΘΗΛΑΣΜΟΣ

Ο θηλασμός είναι μία δεξιότητα που αποκτάται με τον καιρό. Ευτυχώς η φύση βοηθά εξαιρετικά στο να μικρύνει ο χρόνος ανάμεσα στην πρώτη επαφή της μητέρας με το μωρό της και της αυτοπεποίθησης που τελικά θα αποκτήσει πως το μωρό της σιτίζεται ικανοποιητικά. Πέραν του ότι το γάλα που παράγει η κάθε μητέρα είναι φτιαγμένο για τις ανάγκες του συγκεκριμένου παιδιού, («tailor-made»), περιέχει βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, προστατεύει από συγκεκριμένες λοιμώξεις, θωρακίζει τον οργανισμό από τροφικές αλλεργίες και είναι ανά πάσα ώρα διαθέσιμο! Μειώνει τον κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου του νεογνού (SIDS), παιδικού διαβήτη και λευχαιμίας. Όσο κι αν διαρκέσει ο θηλασμός έχει ευεργετικά αποτελέσματα για το μωρό, αλλά ο αποκλειστικός θηλασμός για 6 μήνες προσφέρει τη μεγαλύτερη δυνατόν προστασία. Έχει όμως και θετική επίδραση στην υγεία της μητέρας.

Ωφέλεια για τη μητέρα:

Η μήτρα επανέρχεται στο φυσικό της μέγεθος νωρίτερα
Ισχυροποιεί τη σύνδεσή της με το μωρό της
Προκαλεί την έκκριση της ωκυτοκίνης που δημιουργεί την αίσθηση της ηρεμίας και της σύνδεσης με το παιδί της
Βοηθά στη ταχύτερη απώλεια των παραπάνω κιλών της εγκυμοσύνης.
Προστατεύει από τον καρκίνο του μαστού, του καρκίνου των ωοθηκών, της οστεοπόρωσης, του διαβήτη και των καρδιαγγειακών νόσων.

Τρόπος θηλασμού:

Το σημαντικότερο ίσως όλων είναι το πώς μια μητέρα κρατά το μωρό της κατά τόρπο ώστε αυτό να εφαρμόζει πλήρως το στόμα του στο στήθος της και να μπορεί να συλλάβει όλη τη θηλή. Μειώνεται έτσι η πιθανότητα τραυματισμού της θηλής, ενώ το μωρό παραμένει ήρεμο. Ενώ ο περισσότερος κόσμος νομίζει ότι αυτό είναι μία γνώση που κατέχει η γυναίκα από τα βάθη των αιώνων, ως φυσική καταβολή, η πραγματικότητα είναι πως η τέχνη του θηλασμού μαθαίνεται και είναι μία δεξιότητα που αποκτούν μητέρα και παιδί σιγά-σιγά και ταυτόχρονα.

Η μητέρα καταλαβαίνει πως το μωρό της θέλει να θηλάσει όταν αυτό βάζει στο στόμα τα χεράκια του, ή γλείφει τα χείλη του ή με ανοικτό στόμα στριφογυρίζει το κεφαλάκι του αναζητώντας το στήθος της μητέρας.

Ένας οδηγός για τη σωστή τοποθέτηση του μωρού στο στήθος θα μπορούσε να είναι:

1.Τοποθετήστε τον κορμό του μωρού κοντά στο στήθος σας έτσι ώστε η άκρη της μύτης του να είναι στο ύψος της θηλής.

2. Αφήστε το κεφαλάκι του να γύρει προς τα πίσω τόσο όσο θα μπορέσει να σύρει το άνω χείλος του στη θηλή. Αυτό θα το βοηθήσει να ανοίξει καλά το στόμα του.

3. Μόλις ανοίξει τελείως το στόμα, θα ακουμπήσει πρώτα το σαγονάκι του στο στήθος σας και γέρνοντας ακόμη λίγο το κεφαλάκι του προς τα πίσω, θα μπορέσει με τη γλώσσα του να συλλάβει περισσότερο στήθος.

4. Με το σαγονάκι του να εφάπτεται πλήρως πάνω στο στήθος, τη μύτη του ελεύθερη και το στόμα του τελείως ανοικτό, το μωρό βρίσκεται στη σωστή θέση, αν φαίνεται περισσότερο η σκούρα περιοχή της θηλής πάνω από το πάνω χείλος του παρά από το κάτω χείλος και τα μαγουλάκια του αρχίσουν να φουσκώνουν με γάλα μετά τις πρώτες θηλαστικές κινήσεις.

Συχνότητα:

Στην αρχή το μωρό σας θα θέλει να τρώει πολύ συχνά όλη την ημέρα και νύχτα. Όσο όμως και οι δυο σας εξοικειώνεστε με τη διαδικασία, το κάθε γεύμα του είναι γίνεται ικανοποιητικό και η σίτισή του αποκτά έναν ρυθμό. Αφήστε το μωρό σας να σας οδηγήσει αυτό στο πρόγραμμα που το ικανοποιεί. Τις πρώτες εβδομάδες τα μωρά θέλουν να θηλάζουν 8-9 το 25ωρο και για περισσότερο χρόνο το βράδυ, κάτι που εξηγείται από το ότι τις νυχτερινές ώρες εκκρίνεται περισσότερη προλακτίνη, η ορμόνη, δηλαδή, που προκαλεί την παραγωγή του γάλακτος. Τους πρώτους 3-4 μήνες για περιόδους μερικών ημερών τα μωρά αυξάνουν τη συχνότητα του θηλασμού τους. Αυτό είναι φυσιολογικό και αντιστοιχεί σε ώσεις ανάπτυξης κατά τις οποίες μεγαλώνουν οι απαιτήσεις τους και έτσι καλείται το στήθος να αυξήσει κι αυτό την παραγωγή του. Μόλις το καταφέρει όλα επανέρχονται στην προηγούμενη ισορροπία.

Θέσεις θηλασμού:

Θέση λίκνου

Τοποθετήστε το μωρό μπροστά στην κοιλιά σας, με πρόσωπο προς το στήθος σας υποστηρίζοντας τον κορμό του με το χέρι σας, κατά τρόπο ώστε το κεφάλι του, ο ώμος του και η λεκάνη του να βρίσκεται σε ευθεία γραμμή. Βοηθά να πατάτε το πόδι σας, το σύστοιχο με τον μαστό που πρόκειται να θηλάσει πάνω σε ένα σκαλοπάτι, ή σε ένα χαμηλό σκαμπό.

Ξαπλώνοντας στο πλάι
Ενώ είστε ξαπλωμένη στο πλάι, τοποθετήστε το μωρό σας κι αυτό ξαπλωμένο στο αντίθετο πλαϊνό του, ώστε να βρίσκεται κοιλιά με κοιλιά με σας και σε ευθεία γραμμή με μια διπλωμένη ρολό πετσέτα πίσω από την πλάτη του για να το στηρίζει. Βάλτε όσα μαξιλάρια χρειάζεστε κάτω από τον ώμο και τον αυχένα σας καθώς και πίσω από την πλάτη σας ώστε να βρίσκεστε αναπαυτικά, αρκεί να θυμηθείτε να τα απομακρύνετε μετά το πέρας του θηλασμού για να μην ξεχαστούν κοντά στο πρόσωπο του μωρού. Βάλτε το ένα χέρι κάτω από το μαξιλάρι και με το άλλο στηρίξετε και οδηγήστε το κεφάλι του μωρού προς το στήθος σας.

Ύπτια θέση

Ξαπλώστε σε έναν καναπέ, όχι οριζόντια αλλά ημικαθισμένη, όπως σε ανάκλιντρο, στηρίζοντας την πλάτη σας στο χέρι του καναπέ. Ξαπλώστε το μωρό σας πάνω σας, κοιλιά προς κοιλιά και ελαφρώς προς το πλάι σας. Να είστε επαρκώς ανασηκωμένη ώστε να μπορείτε να βλέπετε το μωρό στα μάτια. Υποστηρίζοντάς το ελαφρά ώστε να ισορροπεί άνετα πάνω στην κοιλιά σας οδηγείστε το κεφαλάκι του προς τη θηλή.

Θέση του ράγκμπι

Όπως οι παίκτες του ράγκμπι κρατούν τη μπάλα κάτω από τη μασχάλη τους, καθώς τρέχουν προς το αντίθετο τέρμα, καθίστε σε μια καρέκλα με ένα μαξιλάρι πάνω στα πόδια σας και κρατήστε τον κορμό του μωρού κάτω από τη μασχάλη του χεριού προς την μεριά του μαστού που θα θηλάσει, έτσι ώστε τα ισχία του να βρίσκονται δίπλα από τα ισχία σας και ο κορμός του πίσω από το σύστοιχο πλαϊνό σας, υποστηρίζοντας τον αυχένα του με το αντίθετο χέρι σας για να μπορεί η μύτη του να φτάνει στο επίπεδο της θηλής σας.

Βοηθώντας το να ρευτεί:

Καθώς το βρέφος θηλάζει αναπόφευκτα καταπίνει και αέρα με αποτέλεσμα κάποιες φυσαλίδες να του δημιουργούν δυσφορία. Κάποια μωρά ρεύονται στο τέλος του γεύματός τους, κάποια άλλα χρειάζονται ένα μικρό διάλειμμα κατά τη διάρκεια αυτού. Δοκιμάστε ποιος από τους παρακάτω τρόπους το βοηθούν καλύτερα: με το πηγούνι του να αναπαύεται στον ώμο σας και με το χέρι σας ενώ το στηρίζεται προς τον ώμο σας του χαϊδεύετε ή του κτυπάτε ελαφρά την πλάτη, περπατώντας παράλληλα, μέχρις ότου ρευτεί.

Bάλτε το να καθίσει πάνω στον μηρό σας και με την παλάμη σας στηρίξτε το στο στήθος και στους ώμους ώστε να γέρνει ελαφρώς προς τα εμπρός, με τεντωμένο κορμό χωρίς να ασκείτε κάποια πίεση στο στήθος του, ενώ με το ελεύθερο χέρι σας του χαϊδεύετε ή του κτυπάτε ελαφρώς την πλάτη.

Ξαπλώστε το με την κοιλιά του να ακουμπά πάνω στον μηρό σας, υποστηρίζοντας ελαφρώς το πηγούνι του με το ένα χέρι και κτυπώντας του ή χαϊδεύοντάς του την πλάτη.

Αντλώντας γάλα:

Υπάρχουν φορές που θέλετε να αντλείστε γάλα από τους μαστούς σας, ώστε να το αποθηκεύσετε και να το δώσετε σε δεύτερο χρόνο στο μωρό σας. Συνήθως αυτό γίνεται:

Αν το μωρό είναι πρόωρο και βρίσκεται σε μονάδα παρακολούθησης νεογνών ή έχει κάποιο πρόβλημα που το καθιστά προς το παρόν αδύναμο να θηλάσει, οπότε και θα πρέπει να του χορηγούν με μπιμπερό το γάλα σας
Το στήθος σας έχει υπερφορτωθεί και παράγει περισσότερο γάλα από αυτό που μπορεί να αντλεί το μωρό
Όταν θέλετε να βοηθήστε κι άλλο το στήθος σας να παράγει περισσότερο γάλα από όσο μπορεί να χορτάσει το μωρό σας.
Όταν αναγκάζεστε να πάρετε για κάποιες ημέρες κάποιο φάρμακο που περνά στο γάλα και δεν πρέπει να το φάει το μωρό.
Όταν τελειώνει η άδεια θηλασμού και θέλετε να γυρίσετε πίσω στην εργασία σας.

Μπορείτε να το αντλήσετε με το χέρι σας ή με αντλία.

Η συντήρηση του γάλακτος γίνεται είτε σε αποστειρωμένο δοχείο είτε σε ειδικούς ασκούς. Μπορεί να διατηρηθεί:

Στο βάθος του ψυγείου (όχι στην πόρτα) στους 4ºC για χρόνο έως 8 ημέρες
Στο ντουλαπάκι του πάγου για όσα ψυγεία το ενσωματώνουν έως 2 εβδομάδες
Στην κατάψυξη για χρόνο έως 6 μήνες, στους -18ºC.

Ο καλύτερος τρόπος για να ξεπαγώσετε το μητρικό γάλα από την κατάψυξη είναι να το αφήσετε στο ψυγείο να ξεπαγώσει σιγά-σιγά. Αν όμως πρέπει να επιταχύνετε τη διαδικασία, μπορείτε να κρατήσετε το δοχείο ή τον ασκό κάτω από το χλιαρό νερό της βρύσης ή να το βαφτίσετε σε μια γαβάθα με ζεστό νερό. Με όποιον τρόπο κι αν το ξεπαγώσετε το χρησιμοποιείτε μέσα στην επόμενη ώρα και ΔΕΝ ΤΟ ΚΑΤΑΨΥΧΕΤΕ ΞΑΝΑ!

Ο ΦΟΥΡΝΟΣ ΜΙΚΡΟΚΥΜΑΤΩΝ ΑΝΤΕΝΔΕΙΚΝΥΤΑΙ γιατί αφήνει μικρά σωματίδια αδιάλυτα που μπορεί να κάψουν το στόμα του μωρού!

Διατροφή της μητέρας που θηλάζει:

ΕΠΙΔΙΩΚΕΤΕ να τρώτε:

Φρούτα και Λαχανικά. Φρέσκα, αποξηραμένα, σε χυμό αλλά αποφύγετε οτιδήποτε έχει επιπρόσθετα αλάτι και ζάχαρη
Υδατάνθρακες. Είναι σημαντική πηγή ενέργειας, ιδιαίτερα οι φυτικές ίνες και οι βιταμίνες, όπως αυτά εμπεριέχονται σε ψωμί, πατάτες, δημητριακά, ρύζι, μακαρόνια. Προτιμήστε τα ολικής άλεσης ή πιτυρούχα, αντί για τα παράγωγα του λευκού σίτου.
Πρωτεΐνες. Κρέας, πουλερικά, αυγά, ψάρι, όσπρια, ξηροί καρποί. Προσπαθήστε να έχετε 2 φορές την εβδομάδα ψάρι και ιδανικά η μία από αυτές να είναι κάποιο λιπαρό είδος, όπως σολομός, σαρδέλες ή σκουμπρί.
Γαλακτοκομικά. Όπως γάλα, τυρί και γιαούρτι. Περιέχουν ασβέστιο και άλλα σημαντικά ιχνοστοιχεία. Προτιμητέα είναι τα χαμηλών λιπαρών είδη.

ΑΠΟΦΥΓΕΤΕ να τρώτε:

Καφεΐνη. Η καφεΐνη είναι έντονο διεγερτικό για το μωρό. Θα πρέπει να θυμάστε πως καφεΐνη δεν περιέχεται μόνο στον καφέ και στο τσάι, αλλά και στην coca-cola, στη σοκολάτα και σε άλλα ροφήματα και «ροφήματα ενέργειας».
Αλκοόλ. Προφανώς είναι ασφαλέστερο να μην καταναλώνετε καθόλου οινόπνευμα. Εντούτοις, 1-2 ποτήρια κρασί , ή μια μπύρα την εβδομάδα, δεν βλάπτουν. Προσπαθήστε, αν είναι δυνατόν, να αφήνετε ένα μεσοδιάστημα 2-3 ωρών, ώστε να προλάβει ο οργανισμός να αποβάλει το οινόπνευμα. Εναλλακτικά, μπορείτε να αντλήσετε το γάλα (ή να θηλάσετε) πριν την κατανάλωση του αλκοόλ και να ταΐσετε το μωρό σας με μπιμπερό, αν ξαναπεινάσει τις επόμενες ώρες.

Συμπληρώματα:

Αν θηλάζετε αποκλειστικά θα πρέπει να λαμβάνετε συμπλήρωμα βιταμίνης D που να περιέχει 10mcg καθημερινά.

Αλλεργία στο αγελαδινό γάλα:

Η αλλεργία στο αγελαδινό γάλα και τα παράγωγά του είναι μία από τις συχνότερες αιτίες τροφικής αλλεργίας. Αν και παρουσιάζετε συχνότερα με την εισαγωγή της πρώτης φόρμουλας παιδικού γάλακτος, εντούτοις, μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και κατά τον θηλασμό.

Τα συμπτώματα μπορεί να είναι δερματικές αλλοιώσεις όπως κνησμώδεις ερυθηματώδεις περιοχές, οίδημα χειλέων και προσώπου, κολικοί και διάρροιες, ρινική καταρροή και έκζεμα. Ο παιδίατρος θα εκτιμήσει την κατάσταση και θα συστήσει το διαιτολόγιο και την αγωγή που ενδείκνυται.

Γιατί ένα μωρό κλαίει…ασταμάτητα:

Γιατί πεινάει
Γιατί έχει λερώσει την πάνα του
Γιατί αισθάνεται υπερβολική ζέστη ή κρύο
Γιατί ενοχλείται από το περιβάλλον ή βαριέται.
Γιατί έχει κολικούς ή παλινδρόμηση.

Πληροφορίες για ιδιαίτερες καταστάσεις στον θηλασμό:

Κολικοί: δεν γνωρίζουμε ακριβώς τι προκαλεί τους κολικούς στο μωρό, αλλά οι περισσότεροι ιατροί συντείνουν να θεωρούν πως όταν δεν πρόκειται για αλλεργία στο μητρικό γάλα ή το αγελαδινό γάλα και τα παράγωγά του που καταναλώνει η μητέρα, είναι μία επώδυνη διαδικασία προσαρμογής του εντέρου στη διαδικασία της πέψης. Όταν ένα κατά τα άλλα υγιές μωρό κλαίει ασταμάτητα για 3 ή περισσότερες ώρες της ημέρας ή τουλάχιστον για 3 ημέρες την εβδομάδα (επί 3 συνεχόμενες εβδομάδες ή παραπάνω), έχει σφιγμένες γροθιές, διπλωμένα προς την κοιλιά γόνατα και τίποτα δεν δείχνει να το ανακουφίζει ή να το αποσπά από το συνεχές κλάμα, τότε πιθανότατα πρόκειται για κολικούς. Διάφορα μέτρα αναφέρονται ως ανακουφιστικά για τους πόνους του σχετικά με το πώς το κρατάτε, σχετικά με ζεστά μπάνια, ή σχετικά με το θόρυβο του περιβάλλοντος. Ο παιδίατρος θα σας δώσει τις σωστές οδηγίες για το πώς αντιμετωπίζετε, για το αν το κλάμα του κρύβει κάτι άλλο που το ταλαιπωρεί ή αν χρειάζεται τροποποίηση του διαιτολογίου σας.
Παλινδρόμηση: όταν το μωρό κάνει αναγωγές του γάλακτος που τρώει ή δείχνει πάσχον κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά το γεύμα του, όπως όταν αρχίζει ξαφνικά να κλαίει διακόπτοντας τον θηλασμό, έχει έντονο λόξυγγα ή βήχα μετά τα γεύματα, ξυπνά συχνά μέσα στη νύχτα, αρνείται να ρευτεί μετά το θηλασμό του ή «πνίγεται» συχνά κατά το γεύμα. Οφείλεται στο ότι δεν έχει ωριμάσει ακόμη το νευρικό πλέγμα που ελέγχει τους μύες του οισοφάγου και κρατούν κλειστό το άνοιγμα του προς το στομάχι ώστε να αποτρέπεται η επιστροφή της τροφής προς τα πάνω, με αποτέλεσμα τα οξέα του στομάχου να διαβρώνουν τον πεπτικό σωλήνα και να προκαλούν πόνο. Συνήθως, η κατάσταση υποχωρεί σιγά-σιγά μέχρις ότου το μωρό φτάσει στην ηλικία του 1 χρόνου. Οι αναγωγές είναι συχνό φαινόμενο και συμβαίνει σχεδόν σε όλα τα μωρά. Αρχίζει να αποτελεί, όμως, πρόβλημα όταν αναστέλλει την ομαλή ανάπτυξη και την αύξηση του βάρους, όταν προκαλεί συχνές ωτίτιδες και όταν ο πόνος δεν αφήνει το μωρό να ξεκουραστεί ή ακόμη περισσότερο όταν αρχίσει το μωρό να χάνει βάρος. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο παιδίατρος προχωρά σε τροποποίηση της διατροφής του μωρού, στη δέουσα θεραπευτική αγωγή και σε προληπτικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης και των συνεπειών της.
Επώδυνες θηλές: σε κάποιο βαθμό συμβαίνει σε όλες τις θηλάζουσες μητέρες την 1^η εβδομάδα της λοχείας, επειδή ακόμη η μητέρα δεν μπορεί να τοποθετήσει σωστά το μωρό για τον θηλασμό και λόγω της συνεχούς τριβής της θηλής. Η μαία θα καθοδηγήσει σωστά τη νέα μητέρα σχετικά με τη θέση και την αντιμετώπιση αυτής της επώδυνης κατάστασης. Το κυριότερο όλων είναι ότι δεν πρέπει να διακοπεί η άντληση του γάλακτος, με όποιον τρόπο κι αν πρέπει να γίνει για να αποφευχθεί η χειρότερη εξέλιξη, αυτή της μαστίτιδας.

Μερικά μέτρα ανακούφισης και αντιμετώπισης θα μπορούσαν να είναι:

Τρίψτε της θηλές σας με λίγο από το γάλα που στάζει από το στήθος πριν και μετά από τον θηλασμό
Χρησιμοποιήστε επουλωτικές κρέμες ή βαζελίνη ή λανολίνη στην περίπτωση που οι θηλές έχουν σχάσεις του δέρματός τους
Μετά από κάθε γεύμα, αφήστε τις θηλές να στεγνώσουν καλά πριν ντυθείτε
Αποφύγετε το σαπούνι γιατί αυτό μπορεί να ξηράνει το δέρμα
Προτιμήστε να φοράτε στηθόδεσμο βαμβακερό χωρίς μπανέλα
Προσπαθήστε να μην συρρικνώνετε τον χρόνο του κάθε γεύματος, γιατί αυτό δεν θα μειώσει τον πόνο αλλά την ποσότητα του παραγόμενου γάλακτος

Αποφύγετε να χρησιμοποιείτε θηλές σιλικόνης γιατί αυτό δεν βελτιώνει την ικανότητα του μωρού να συλλάβει καλύτερα τη θηλή, αλλά το αντίθετο

Γαλακτοφορίτις – Μαστίτις: όταν ο μαστός αρχίζει να γίνεται επώδυνος σε σημείο που δύσκολα μπορεί να αγγίξει κανείς, σκληρός, με ψηλαφητά σκληρά οζίδια (γαλακτοφορίτιδα) που μπορεί να επιμολυνθεί και με μικρόβιο και να προκαλέσει συμπτώματα σαν κι αυτά μιας ίωσης με κακουχία, οστικούς και μυϊκούς πόνους και υψηλό πυρετό (μαστίτιδα) που πλέον απαιτείται η αντιμετώπισή του με αντιβίωση γιατί μπορεί να μεταπέσει σε βαριά συστηματική λοίμωξη και εμπύημα που χρειάζεται νοσηλεία και σπανίως παροχέτευση. Οφείλεται στο ότι η παραγωγή του γάλακτος είναι μεγαλύτερη από τον ρυθμό που καταναλώνει το μωρό, με αποτέλεσμα να συμφορίζεται ο μαστός και να αποκλείεται η εκροή του γάλακτος από τους γαλακτοφόρους πόρους (στάση γάλακτος). Η επιμόλυνση ενός συμφορημένου μαστού διευκολύνεται από την ύπαρξη σχάσεων του δέρματος της θηλής και την είσοδο μικροβίων. Χρειάζεται έγκαιρη αντιμετώπιση με εργώδη προσπάθεια άντλησης του γάλακτος, χωρίς διακοπή του θηλασμού έστω κι αν αυτός είναι επώδυνος. Ακόμη κι αν κανείς ενδώσει στην επιθυμία του να σταματήσει τον θηλασμό με τη λήψη φαρμάκου που θα κόψει την παραγωγή του γάλακτος, η ανάγκη άντλησης του ήδη εγκλωβισμένου γάλακτος και μέχρι να αρχίσει να δρα το όποιο φάρμακο παραμένει ίδια και ο τρόπος άντλησης πάλι ο ίδιος. Κάποια μέτρα που μπορεί άμεσα να λάβετε αν αρχίσει το στήθος σας να σκληραίνει («πετρώνει»):
Πίνετε πολλά υγρά
Να επιδιώκετε, όταν δεν θηλάζετε το μωρό, που σε αυτή τη φάση γίνεται 8-12 φορές την ημέρα, να ξεκουράζεστε.
Αντλείτε το γάλα ανάμεσα και μετά από τα γεύματα, ώστε να μην παραμένει βάρος ή σκληρία στους μαστούς.
Αναλγητικά όπως η παρακεταμόλη (Depon) μπορεί να ανακουφίσει ενώ δεν βλάπτει το μωρό κι ας περνά στο γάλα.
Ανακουφίστε τον πόνο με ζεστά ντους ή επιθέματα στους μαστούς.
Με μαλακτικές κινήσεις την ώρα που θηλάζετε πάνω από τις περιοχές της σκληρίας, ή από την περιφέρεια προς τη θηλή, προωθήστε το γάλα, μέχρις ότου οι μαστοί αρχίσουν να μαλακώνουν.

Ο κύκλος: θηλασμός > άντληση > θερμά επιθέματα > μασάζ μπορεί να χρειαστεί να επαναληφθεί για ώρες μέχρις ότου λυθεί η σκληρία κι αρχίσει ο μαστός να μαλακώνει.
Βάλτε το μωρό να θηλάσει αν αισθανθείτε ότι «σκληραίνει» ο μαστός ακόμη κι αν δεν το έχει ζητήσει αυτό από μόνο του.
Αποφύγετε τα μεγάλα χρονικά μεσοδιαστήματα μεταξύ των θηλασμών, ιδίως τη νύχτα.

Αν παρόλα αυτά η κατάσταση δεν ελέγχεται και προστεθεί και πυρετός τότε θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον ιατρό γιατί μπορεί να βρίσκεστε στην αρχή της μαστίτιδας που χρειάζεται έγκαιρη αντιμετώπιση με αντιβιοτικά.

Μυκητίαση: όταν εμφανίζεται ξαφνικός, ανυπόφορος, διαξιφιστικός πόνος σαν να σκίζουν τον μαστό ξυράφια, χωρίς άλλα σημεία μαστίτιδας, όπως ερυθρότητα ή σκληρίες, τότε μπορεί να πρόκειται για μυκητίαση του μαστού. Αν και οι μύκητες αποτελούν μέρος της χλωρίδας του οργανισμού που συμμετέχουν στην ισορροπία των μικροβίων, εντούτοις, υπό συνθήκες ζέστης και υγρασίας όπως αυτές δημιουργούνται κατά το θηλασμό, ιδίως αν βρουν και σημεία εισόδου από σχάσεις στο δέρμα της θηλής, εξαπλώνονται γρήγορα μέσα στον μαζικό αδένα. Το παίρνουν στη συνέχεια τα μωρά με το στόμα τους και το επαναμεταδίδουν πίσω στο μαστό. Για αυτό και στη διάγνωση της μυκητίασης του στήθους βοηθά εξαιρετικά η εμφάνιση λευκών ψευδομεμβρανών στο στόμα του μωρού ή κρεμώδους επικάλυψης της γλώσσας ή η έντονη ερυθρότητα της στοματικής του κοιλότητας. Αντιμετωπίζεται με λήψη αντιμυκητιασικών από την μητέρα και το μωρό και την εφαρμογή αντιμυκητιασικής αλοιφής στις θηλές πριν από κάθε θηλασμό. Ο θηλασμός μπορεί να συνεχιστεί, εκτός κι αν χρειάζεστε κάποιο διάλειμμα αν ο πόνος είναι ιδιαίτερα οξύς κατά το οποίο, όμως, θα πρέπει να αντλείτε το γάλα και να του το δίνετε με μπιμπερό. Δεν πρέπει, όμως, να καταψύχετε γάλα γιατί η ψύξη δεν σκοτώνει τον μύκητα και θα επαναμολύνετε το μωρό σας σε δεύτερο χρόνο. Επιπρόσθετα, θα πρέπει:
Να πλένετε τα χέρια σας συχνά, ιδιαίτερα μετά την αλλαγή της πάνας
Χρησιμοποιείτε ξεχωριστές πετσέτες
Πλύνετε και αποστειρώνετε πιπίλες, θήλαστρα, και ότι παιχνίδια μπορεί να βάζει το μωρό στο στόμα του
Αλλάζετε συχνά τους στηθόδεσμους σας
Πλένετε σε υψηλή θερμοκρασία, πετσέτες, μωρουδιακά, στηθόδεσμους και ό,τι ύφασμα έχει έρθει σε επαφή με τις πάσχουσες περιοχές.

Πιπίλες: πολλές φορές οι λεχωίδες θεωρούν πως η πιπίλα λειτουργεί σαν υποκατάστατο θηλασμού που μπορεί να το ξεγελάσει για λίγο, χαρίζοντάς τους λίγο χρόνο ξεκούρασης ή ως μέσο εκμάθησης των θηλαστικών κινήσεων. Αποφύγετέ το τουλάχιστον για τον πρώτο μήνα μέχρι εσείς και το μωρό σας να εξοικειωθείτε στη διαδικασία του θηλασμού. Ο τρόπος που ένα μωρό πιπιλά είναι διαφορετικός από αυτό που πρέπει να κάνει για να αντλήσει γάλα, πέραν του ότι δεν μαθαίνει να παίρνει τη σωστή θέση στην αγκαλιά της μητέρας για τον θηλασμό. Επίσης, αν το παιδί πιπιλά ανάμεσα στα γεύματα, μειώνει τη συχνότητα του θηλασμού με αποτέλεσμα να μειώνεται και η ποσότητα του παραγόμενου γάλακτος.
Θηλασμός μετά από πλαστική στήθους με ή χωρίς εμφυτεύματα; Ο θηλασμός είναι εφικτός αλλά εξαρτάται από το μέγεθος των εμφυτευμάτων και το είδος της επέμβασης που έχετε κάνει. Αν το σημείο εισόδου κατά την τοποθέτηση είναι στη βάση του μαστού και μέσω της μασχαλιαίας επιφάνειάς του δεν υπάρχει πρόβλημα, αν όμως η παρέμβαση έγινε γύρω από τη θηλή τότε μπορεί να έχουν κοπεί γαλακτοφόροι πόροι και να μην είναι εφικτή η αθρόα εκροή του γάλακτος. Δεν υπάρχει, όμως, τρόπος να προβλέψει κανείς πως θα αντιδράσει ο μαστός παρά μόνο μετά από την προσπάθεια θηλασμού. Θα πρέπει να έχετε κατά νου και να έχετε ενημερώσει τον παιδίατρό σας ώστε να παρακολουθεί στενότερα την πορεία του βάρους του μωρού. Μπορεί να είναι πιο έντονη η αίσθηση του βάρους και της διόγκωσης των μαστών κατά την περίοδο του θηλασμού και θα πρέπει να είστε διπλά προσεκτικές με την επιμελή άντληση του γάλακτος ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα μαστίτιδας γιατί μπορεί να είναι μια ιδιαίτερα δύσκολη κατάσταση αντιμετώπισης φλεγμονής επί εδάφους εμφυτευμάτων.