ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ


Ο τράχηλος της μήτρας της γυναίκας, το κατώτερο τμήμα δηλαδή της μήτρας ή αλλιώς το άνοιγμα της μήτρας προς τον κόλπο, από όπου περνά το αίμα της περιόδου είναι ένας στενόμακρος σωλήνας που επενδύεται από δύο διαφορετικής μορφολογίας σειρές κυττάρων: τα ψηλότερα κυλινδρικά και τα αποπεπλατυσμένα πλακώδη. Η περιοχή της μετατροπής μεταξύ τους από το ένα είδος στο άλλο ονομάζεται ζώνη μεταπλασίας (ΤΖΜ). Η TZM μετατοπίζεται ανάλογα της ηλικίας της γυναίκας και την ύπαρξη ή όχι οιστρογόνων, άλλοτε προς τα έξω-όπως συμβαίνει στις νεώτερες κι άλλοτε προς τα μέσα, -όπως συμβαίνει στις μεγαλύτερες. Αποτελεί την πιο ευένδοτη περιοχή στην επίθεση των ιών και ιδιαίτερα του σεξουαλικώς μεταδιδόμενου ιού HPV. Επειδή η υφή της ΤΖΜ μονιμοποιείται μέχρι την ηλικία των 21 ετών, όποιος ιός κι αν την έχει προσβάλει μέχρι τότε «ενταφιάζεται» μέσα της, αποτελώντας, πλέον, μόνιμο κίνδυνο για τυχόν μετέπειτα ανάπτυξη αλλοιώσεων ανεξάρτητα της σοβαρότητάς τους και της πορείας τους. Έτσι εξηγείται και η ανάγκη έναρξης τακτικού ελέγχου με παπ-τεστ από την ηλικία αυτή ή ένα χρόνο μετά την έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας, αν αυτή έχει γίνει νωρίτερα των 21 ετών.
Οι παθολογικές καταστάσεις που μπορούν να εμπλέξουν τον τράχηλο είναι συνηθέστερα ευκαιριακές λοιμώξεις από κοινά μικρόβια και ιούς – τραχηλίτιδες- που αντιμετωπίζονται εύκολα ή δύσκολα με αντιβιοτικά, αλλά είναι πάντως καλοήθεις. Μπορεί όμως να είναι και καταστάσεις που αρχίζουν ως προνεοπλασματικές αλλοιώσεις των κυττάρων του τραχήλου και απαιτούν εξειδικευμένους χειρισμούς ως προς την ταυτοποίηση, παρακολούθηση και αντιμετώπισή τους, καθώς, ανάλογα με το είδος της βλάβης μπορεί να εξελιχθούν σε κακοήθεια. Ο καρκίνος του τραχήλου είναι ένας από τους συχνότερους καρκίνους στον κόσμο.
Κατά τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), όπως ανακοίνωσε το 2022 (fact sheets ; 22 Feb 2022):
- O καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο 4ος συχνότερος γυναικολογικός καρκίνος σε όλο τον κόσμο με 604000 καινούργια κρούσματα και 342000 θανάτους το 2020. Περίπου, το 90% αυτών συνέβησαν σε αναπτυσσόμενες ή υποανάπτυκτες περιοχές με χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο διαβίωσης.
- Δύο ορότυποι του HPV οι 16 & 18 είναι υπεύθυνοι για το 50% των προνεοπλασματικών σοβαρού βαθμού αλλοιώσεων του τραχήλου (HGSIL).
- Ο HPV μεταδίδεται κυρίως σεξουαλικώς και οι περισσότεροι προσβάλλονται σύντομα μετά την έναρξη της σεξουαλικής τους δραστηριότητας. Στο 90% των περιπτώσεων ο τράχηλος αυτοιάται χωρίς άλλη παρέμβαση.
- Ο ι γυναίκες που είναι φορείς του HIV (ιού του AIDS) έχουν 6 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν καρκίνο της μήτρας συγκριτικά με τις γυναίκες που δεν έχουν έρθει σε επαφή με αυτόν τον ιό.
- Ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV, ο έλεγχος πληθυσμού με παπ-τεστ και η έγκαιρη θεραπεία των προκαρκινικό βλαβών είναι ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου με όρους κόστους/οφέλους για τα συστήματα υγείας.
- Ο καρκίνος του τραχήλου θεραπεύεται αν διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο και αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
- Η ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του καρκίνου του τραχήλου περιλαμβάνει την
- Πρωτογενή Πρόληψη με Εμβολιασμό έναντι του HPV
- Δευτεροβάθμια αντιμετώπιση με Τακτικό έλεγχο με Παπ-τεστ και Θεραπεία των Προνεοπλασματικών Αλλοιώσεων
- Τριτοβάθμια αντιμετώπιση με Διάγνωση, Σταδιοποίηση και Θεραπεία του Διηθητικού καρκίνου και
- Παρηγορητική Θεραπείa


Τι είναι το PAP-TEST (τεστ Παπανικολάου) και γιατί θα πρέπει να γίνεται;


Το παπ-τεστ είναι η δοκιμασία που ελέγχει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του τραχήλου. Πρόκειται για την εξέταση των κυττάρων που αποπίπτουν από τον κόλπο και τον τράχηλο της μήτρας και των τυχόν αλλοιώσεων που μπορεί να εμφανίζουν όταν ακόμη βρίσκονται σε προ-καρκινική κατάσταση. Αποτελεί την μοναδική εξέταση διαλογής (με την ακριβή ερμηνεία του όρου), δηλαδή αυτή την προγνωστική δοκιμασία που μπορεί να εντοπίσει έναν καρκίνο πριν ακόμη εμφανιστεί. Όλες οι άλλες συνήθεις εξετάσεις, εργαστηριακές και απεικονιστικές, μπορούν να εντοπίσουν ένα καρκίνο στα αρχικά του στάδια, αλλά όχι σε προκαρκινικό στάδιο.
Η κύρια αιτία του καρκίνου του τραχήλου οφείλεται σε λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπειων θηλωμάτων, HPV. Υπάρχουν διάφοροι τύποι ΗΡV, κάποιοι από τους οποίους χαρακτηρίζονται ως «υψηλού κινδύνου» και συνδέονται με τη δημιουργία καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου, του αιδοίου, του πρωκτού και του πέους, όπως και του φάρυγγα.
Πώς γίνεται και τι προετοιμασία χρειάζεται;
Χρησιμοποιώντας έναν κολποδιαστολέα, ώστε να απομακρυνθούν τα τοιχώματα του κόλπου και να είναι προσβάσιμος ο τράχηλος, με τη βοήθεια μιας ξύλινης σπάτουλας και στη συνέχεια με ένα μικρό κωνικό βουρτσάκι, λαμβάνεται υλικό από την τραχηλική και κολπική βλέννη και ακολούθως επιστρώνεται σε αντικειμενοφόρο πλάκα ή εμβαπτίζεται σε ειδικό υγρό.
Πριν την λήψη του, προκειμένου να αυξηθεί η αξιοπιστία του τεστ θα πρέπει:
- Να μην προηγηθεί σεξουαλική επαφή επί δύο (2) μέρες.
- Να μην υπάρξει οποιαδήποτε εισαγωγή κολπικού υπόθετου ή κρέμας επί δύο (2) μέρες.
- Να μην γίνει ενδοκολπική πλύση επί δύο (2) μέρες.
- Να μην υπάρχει ενδοκολπική αιμόρροια κατά τη λήψη, οπότε και προγραμματίστε την επίσκεψή σας μακριά από τις ημέρες της αναμενόμενης περιόδου.


Ποιες γυναίκες θα πρέπει να κάνουν παπ-τεστ, πόσο συχνά και μέχρι πότε;
Μαζί με τον ιατρό σας αποφασίζετε για το πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να αρχίσετε να κάνετε παπ-τεστ. Η γενική οδηγία είναι για όλες τις γυναίκες 12 μήνες μετά την πρώτη τους σεξουαλική επαφή και σίγουρα, πάντως, από την ηλικία των 21. Υπάρχουν 2 συστήματα δημόσιας υγείας ανά τον κόσμο όσον αφορά τη συχνότητα. Αυτά που συστήνουν παπ-τετς κάθε 3-5 χρόνια ανάλογα με την ηλικία της εξεταζόμενης και αυτά που συστήνουν τη λήψη κάθε χρόνο. Και τα δύο βασίζονται σε διαφορετικό τρόπο οργάνωσης της διαλογής και ειδοποίησης του πληθυσμού. Στην Ελλάδα, προτιμούμε το ετήσιο, καθώς έχει αποδεδειγμένα μειώσει τον αριθμό εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και θανάτου από αυτόν. Εντούτοις, υπάρχουν περιπτώσεις που επιβάλουν την ετήσια λήψη παπ-τεστ:
- Ιστορικό παθολογικού παπ-τεστ.
- Έκθεση σε DES (διαιθυλοσιλβεστρόλη) κατά την ενδομήτρια ζωή
- Λοίμωξη από HIV
- Ανοσοκαταστολή λόγω χημειοθεραπείας, χρόνιας λήψης κορτιζόνης, μεταμόσχευσης οργάνων
- Κάπνισμα
Μια γυναίκα μπορεί να σταματήσει τα παπ-τεστ στα 65 όταν δεν είχε ποτέ ιστορικό αλλοιώσεων στο τραχηλικό επίχρισμα, ή έχει αρνητικά τεστ τα τελευταία 10 χρόνια.
Μία γυναίκα μεγαλύτερη των 21 ετών που είναι ακόμη παρθένα, χρειάζεται να κάνει παπ-τεστ;
Ναι! Ο προληπτικός έλεγχος συνιστάται ανεξάρτητα του σεξουαλικού ιστορικού. Αν μια γυναίκα δεν έχει ακόμη επαφές είναι λιγότερο πιθανό να έχει εκτεθεί στον HPV και μη αναμενόμενο να αναδείξει το παπ-τεστ αλλοιώσεις παθογνωμονικές καρκινικών ή προκαρκινικών καταστάσεων. Δεν είναι όμως αδύνατον, καθώς άλλοι τρόποι σεξουαλικής δραστηριότητας μπορούν να διασπείρουν τον HPV.
Όταν η γυναίκα έχει εμβολιαστεί για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, χρειάζεται να κάνει παπ-τεστ;
Βεβαίως! Το παπ-τεστ ευαισθητοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα να μπορέσει να αντισταθεί σε συγκεκριμένους ογκογόνους τύπους HPV (τους 16 &18) ικανούς να προκαλέσουν καρκίνο, αλλά όπως και για τα άλλα εμβόλια συμβαίνει δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικό για όλους, ούτε μπορεί να προφυλάξει έναντι άλλων ογκογόνων ορότυπων, ούτε και να θεραπεύσει μια λοίμωξη από HPV που πιθανόν να είχε προηγηθεί του εμβολίου. Για αυτό και οι εμβολιασμένες θα πρέπει να παίρνουν τα ίδια μέτρα προφύλαξης και υποβάλλονται σε τακτικό έλεγχο με παπ-τεστ όπως και οι υπόλοιπες γυναίκες.
Όταν έχει προηγηθεί υστερεκτομή χρειάζεται να συνεχίσει μια γυναίκα να κάνει παπ-τεστ;
Αν έχει εξαιρεθεί μαζί με τη μήτρα και ο τράχηλος δεν χρειάζεται πλέον να υποβάλλεται μια γυναίκα σε παπ-τεστ, εφόσον η υστερεκτομή έγινε για καλοήθεις παθήσεις, όπως λόγω πρόπτωσης ή λόγω ινομυωμάτων. Αν όμως έγινε υφολική υστερεκτομή, αφαίρεση, δηλαδή, μόνο του σώματος της μήτρας διατηρώντας τον τράχηλο στη θέση του, ο έλεγχος με παπ-τεστ συνεχίζεται κανονικά. Το ίδιο και αν η υστερεκτομή έγινε για καρκίνο ή ακόμη και για σοβαρές προκαρκινικές βλάβες, τότε θα πρέπει να γίνεται τακτικός έλεγχος με λήψη υλικού από τον κόλπο, για τα επόμενα 20 χρόνια.
Πώς ερμηνεύεται ένα αποτέλεσμα και τι θα πρέπει να ακολουθήσει μετά από ένα παθολογικό παπ-τεστ;
Το υλικό που συλλέγεται στέλνεται στον κυτταρολόγο για να ελέγξει αν τα κύτταρα που αποπίπτουν από τον τράχηλο είναι φυσιολογικά ή αν έχουν αλλοιώσεις που πρωτίστως θα πρέπει να θεωρηθούν ως πρόδρομες κακοήθων καταστάσεων. Σε αυτή τη τελευταία περίπτωση, ανάλογα με το είδος των κυττάρων που έχουν υποστεί βλάβη και το βαθμό της βλάβης ταξινομούνται σε χαμηλού ή μετρίου βαθμού (LGSIL), που αρχικά χρειάζεται μόνο παρακολούθηση και σε υψηλού βαθμού (HGSIL) που χρήζουν άμεσης θεραπείας. Άλλοτε πάλι, οι αλλοιώσεις μπορεί να μην είναι ειδικές – παθογνωμονικές- κάποιας συγκεκριμένης αλλοίωσης (π.χ. ASCUS, AGS), οπότε και απαιτούνται περαιτέρω διαγνωστικές δοκιμασίες.


Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ιατρός σας θα σας συμβουλεύσει να προχωρήσετε σε κολποσκόπηση, μια εξέταση που γίνεται στο χώρο του ιατρείου και κατά την οποία με τη βοήθεια ειδικών μεγεθυντικών φακών μπορεί να διαπιστωθεί αν υπάρχουν, πλέον, ορατές βλάβες στον ιστό του τραχήλου ή του κόλπου που να χρήζουν βιοψίας και επιβεβαίωσης της ερμηνείας των αποτελεσμάτων του παπ-τεστ.
Το παπ-τεστ είναι αξιόπιστο στην πρόβλεψη ανάπτυξης καρκίνου. Δεν γίνεται για να διαγνώσει τον ήδη υπάρχοντα καρκίνο, αλλά να «πιάσει» τη βλάβη των κυττάρων που βρίσκεται ακόμη στην προ-καρκινική κατάσταση. Επίσης, προς αποσαφήνιση συχνών παρανοήσεων σχετικά με τη σκοπιμότητά του, δεν είναι καλλιέργεια κολποτραχηλικών υγρών κι ως εκ τούτου δεν γίνεται για τον εντοπισμό τυχόν μόλυνσης από μικροοργανισμούς. Μπορεί, για τη βοήθεια της διάγνωσης ο κυτταρολόγος να επισημάνει τυχόν ύπαρξη μικροβίων στο μικροσκόπιό του που θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν μια φλεγμονή στον τράχηλο, αλλά δεν μπορεί να θεωρηθεί επαρκές αποτέλεσμα για την ερμηνεία τυχών συμπτωμάτων ή την έναρξη ειδικής αγωγής με αντιβιοτικά, πλην ίσως των μυκήτων. Παρά την πολύτιμη χρησιμότητά του ως screening test, το παπ-τεστ δεν είναι αλάνθαστο και μπορεί σε ποσοστό περίπου 5% να προκύψουν σφάλματα. Μπορεί να παράξει ένα «ψευδώς αρνητικό» αποτέλεσμα, να θεωρήσει, δηλαδή, ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, ενώ υπάρχουν παθολογικά αποτελέσματα. Κάτι τέτοιο μπορεί να προκύψει:
- Γιατί το δείγμα που συλλέχθηκε ήταν ανεπαρκές, όπως για παράδειγμα επί ατροφίας
- Γιατί είναι αρχόμενη αλλοίωση και μόνο ελάχιστα κύτταρα αποπίπτουν προς το παρόν
- Γιατί άλλα φλεγμονώδη κύτταρα όπως επί τραχηλίτιδας ή κύτταρα αίματος όπως επί κολπικής αιμόρροιας σκεπάζουν τα παθολογικά κύτταρα.
Εντούτοις, τα καλά νέα είναι ότι ακόμη κι αν ένα τεστ δεν «πιάσει» τη βλάβη, θα το πράξει το επόμενο, κάτι που δεν αλλάζει τα προγνωστικά της ίασης αφού ο χρόνος που κυλά ανάμεσα στην πρώτη εντόπιση της βλάβης και της ανάπτυξης διηθητικού καρκίνου είναι συνήθως όχι λιγότερο από 5-7 χρόνια.
Από τη στιγμή που υπάρξει αποτέλεσμα μη παθογνωμονικό ή έστω ύποπτο η διαγνωστική αξία του παπ-τεστ μπορεί να αυξηθεί και με άλλες δοκιμασίες που στοχεύουν στην διαπίστωση για το αν υπάρχει HPV (HPV/Pap cotest) που ψάχνει για το αν υπάρχει DNΑ ή RNA γενετικό υλικό του ιού.
Τι είναι Κολποσκόπηση και πώς γίνεται;
H κολποσκόπηση είναι μία εξέταση που διαρκεί 20 λεπτά, γίνεται στο ιατρείο και σαν κύριο σκοπό έχει τον συμπληρωματικό έλεγχο του τραχήλου στις περιπτώσεις που έχει προηγηθεί ένα παθολογικό παπ-τεστ. Γίνεται όπως και η κλασσική γυναικολογική εξέταση κατά τη λήψη του παπ-τεστ. Μετά την τοποθέτηση του κολποδιαστολέα, εμβρέχεται ο τράχηλος με ένα διάλυμα που «χρωματίζει» διαφορετικά τις παθολογικές από τις φυσιολογικές περιοχές. Με τη βοήθεια του κολποσκοπίου που φέρει μεγεθυντικούς φακούς γίνεται παρατήρηση και ανάλυση των προβληματικών περιοχών και σταδιοποιούνται σύμφωνα με συγκεκριμένα μορφολογικά κριτήρια. Εντοπίζονται, έτσι, οι πλέον ύποπτες περιοχές από όπου, αν κριθεί αναγκαίο γίνεται λήψη βιοψιών με ειδική λαβίδα. Η διαδικασία είναι γενικά ανώδυνη και δεν απαιτεί αναλγησία. Τα δείγματα προωθούνται ακολούθως στον παθολογοανατόμο για την ακριβή διάγνωση της ιστικής βλάβης.


Ποια είναι η προετοιμασία για την Κολποσκόπηση και τι θα πρέπει να προσέξει κανείς μετά;
Για τις προηγούμενες 24 ώρες πριν την κολποσκόπηση θα πρέπει να αποφεύγεται:
- Η ερωτική επαφή
- Η χρήση ενδοκολπικών φαρμακευτικών σκευασμάτων, ενδοκολπικών κρεμών ή ταμπόν.
Ίσως χρειαστεί να αναπρογραμματίσουμε το ραντεβού σας αν αναμένετε την περίοδό σας την ημέρα της εξέτασης.
Αν υπάρχει η υποψία εγκυμοσύνης θα πρέπει να κάνετε ένα τεστ κύησης πριν την εξέταση.
Αν έχουν παρθεί βιοψίες, γίνεται επιμελής αιμόσταση από το σημείο λήψης των βιοψιών. Παρόλα αυτά, υπάρχει πολύ μικρή πιθανότητα τοπικής λοίμωξης με έκκριση περισσότερων του συνηθισμένου υγρών τις επόμενες ημέρες ή και να αρχίσει πάλι σταγονοειδής αιμόρροια. Σε κάθε περίπτωση η θεραπεία είναι απλή και δεν θα πρέπει να γεννά ανησυχία. Θα πρέπει να αποφεύγεται η επαφή για τις επόμενες 7 ημέρες. Η ασθενής μπορεί να επανέλθει σε όλες τις δραστηριότητες της από την επόμενη στιγμή της εξέτασης.
Ποια είναι η ενδεδειγμένη θεραπεία μετά την επιβεβαίωση της βιοψίας;
Από τη στιγμή που θα επιβεβαιώσει ο παθολογοανατόμος από την εξέταση των ιστοτεμαχιδίων της βιοψίας ότι οι αλλοιώσεις είναι συμβατές με τα αποτελέσματα του παπ-τεστ, ο ιατρός θα σας εξηγήσει ποια είναι τα επόμενα βήματα. Άλλες φορές οι αλλοιώσεις μπορεί να είναι μικρού βαθμού, όπου δεν χρειάζεται να κανείς να προχωρήσει σε περαιτέρω θεραπεία καθώς είναι ελάχιστα πιθανό να εξελιχθεί σε κακοήθεια. Αρκεί η παρακολούθηση, συχνότερη όμως του συνηθισμένου, μέχρις ότου καταφέρει ο οργανισμός να αυτοθεραπευτεί, οπότε και το παπ-τεστ θα επιστρέψει στο φυσιολογικό. Στην πορεία αυτή, ιδίως αν ο χρόνος αυτοίασης παρατείνεται μπορεί να κριθεί απαραίτητο να επαναληφθεί η κολποσκόπηση ή και να χρειαστεί περαιτέρω διερεύνηση με προσδιορισμό του γονιδιώματος του HPV.
Υπάρχουν, όμως, φορές που οι αλλοιώσεις βαθμονομούνται ως μετρίου ή σοβαρού βαθμού, οπότε και το πιθανότερο είναι ο ιατρός να σας συμβουλεύσει να προχωρήσετε σε θεραπεία, προκειμένου να αφαιρεθεί η περιοχής της βλάβης.
Δύο είναι οι μέθοδοι αφαίρεσης των περιοχών της δυσπλασίας του τραχήλου, και οι δύο με βραχείς χρόνους αντιμετώπισης και νοσηλείας και εύκολη ανάρρωση.
H LEEP (Loop Electrosurgical Excision Prosedure) ή LLETZ (Large Loop Excision of the Transformational Zone):
είτε στο ιατρείο με διήθηση του τραχήλου με τοπικά με αναισθητικό, είτε στο νοσοκομείο υπό ελαφρά καταστολή, με μία ηλεκτροφόρο συρμάτινη αγκύλη αφαιρείται μία φλούδα του τραχήλου που περιέχει την βλάβη. Αν όλη η βλάβη έχει αφαιρεθεί επί υγιών ορίων ιστού, τότε δεν χρειάζεται τίποτα περισσότερο, αν και η επανεμφάνιση αλλοιωμένων κυττάρων δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αν έχει απομείνει βλάβη πέραν των ορίων της εκτομής, τότε είναι αναγκαία και μια δεύτερη προσπάθεια συμπληρωματικής αφαίρεσής της. Μετά την επέμβαση είναι απαραίτητη η αποφυγή έντονης άσκησης και μπάνιου σε γεμάτη μπανιέρα επί 48 ώρες, η αποφυγή της σεξουαλικής επαφής για 4 εβδομάδες, όπως και η αποφυγή χρήσης ταμπόν μέχρι πλήρους επούλωσης της περιοχής.
Η Κωνοειδής Εκτομή:
η οποία γίνεται στη χειρουργική αίθουσα, υπό γενική αναισθησία. Με νυστέρι αφαιρείται ένας κώνος ιστού που περιέχει τη βλάβη. Η μέθοδος χρησιμοποιείται για τη θεραπεία τραχηλικής δυσπλασίας μετρίου ή σοβαρού βαθμού, καρκίνου σε πολύ πρώιμο στάδιο (0ή ΙΑ1), όπως και δυσπλασία του ενδοτραχήλου ή αδενοκαρκίνωμα in situ. Κατά την ανάρρωση συνηθέστερα υπάρχει κάποιου βαθμού αιμόρροια ή και κιτρινωπή κολπική έκκριση επί 5-8 ημέρες, όπως και κάποιες κράμπες όπως στην περίοδο που όμως ελέγχονται με απλά αναλγητικά. Συνιστάται η αποφυγή σεξουαλικής επαφής και η χρήση ταμπόν επί 4-6 εβδομάδες.


Εμβολιασμός έναντι του ιού HPV – Τι θα πρέπει να ξέρει κανείς;
- Ο εμβολιασμός ενδείκνυται για τις ηλικίες 11-12 ετών, αλλά μπορούν να ξεκινήσουν και σε ηλικία 9 ετών. Έφηβοι και νέοι ενήλικες που δεν εμβολιάστηκαν νωρίτερα, ή δεν ολοκλήρωσαν τον εμβολιασμό τους συστήνεται να εμβολιαστούν μέχρι την ηλικία των 26 ετών. Μετά από αυτή την ηλικία, ο εμβολιασμός δεν αντενδείκνυται, αλλά έχει μειωμένη αποτελεσματικότητα γιατί οι περισσότεροι έχουν ήδη εκτεθεί στον ιό.
- Σε όσους έχουν εμβολιαστεί πριν την ηλικία των 15 ετών χρειάζονται μόνο 2 δόσεις με απόσταση 6 έως 12 μήνες μεταξύ τους. Έφηβοι και νέοι ενήλικες που αρχίζουν τον εμβολιασμό μεταξύ 15-26 ετών, έχουν ανάγκη 3 δόσεων.
- Παιδιά 9 ετών έως και 14 ετών που έχουν λάβει 2 δόσεις εμβολίου με απόσταση μικρότερη των 5 μηνών μεταξύ τους έχουν ανάγκη και 3ης δόσης. Τρείς 3 δόσεις έχουν και ασθενείς μεταξύ 9 έως 26 ετών με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
- Ποιοι ΔΕΝ πρέπει να κάνουν εμβόλιο:
– όσοι αναφέρουν ιστορικό απειλητικής για τη ζωή αλλεργικής αντίδρασης σε προηγούμενη δόση του εμβολίου ή σε κάποιο από τα συστατικά του.
-όσοι έχουν αλλεργία στους ζυμομύκητες (για τα εμβόλια Gardasil, Gardasil 9)
-οι έγκυες
- Υπάρχουν 3 τύποι εμβολίων: το Gardasil έναντι 4 ορότυπων του HPV (6,11 -που ευθύνονται για τα κονδυλώματα και 16,18 – που ευθύνονται για τον καρκίνο), το Gardasil 9 έναντι 9 ορότυπων (6,11,16,18,31,33,45,52 και 58) και το Cervarix έναντι 2 ορότυπων (των 16 και 18)
- Από το 2006 που άρχισε ο εμβολιασμός έναντι του ιού HPV, οι προσβολές από αυτόν τον ιό, μειώθηκαν κατά 88% μεταξύ των εφήβων κοριτσιών και κατά 81% μεταξύ των νέων ενηλίκων και ως προς την εμφάνιση κονδυλωμάτων και ως προς την εμφάνιση προκαρκινικών αλλοιώσεων του τραχήλου της μήτρας.
- Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα δεδομένα, για τις γυναίκες που είχαν εμβολιαστεί και παρακολουθηθεί, ακολούθως για 12 έτη, η προστασία τους έναντι του HPV παρέμενε υψηλή για όλα αυτά τα χρόνια χωρίς ένδειξη μείωσή της για όλο αυτό το διάστημα.
- Οι παρενέργειες που έχουν αναφερθεί είναι σπάνιες και συνήθως περιορίζονται στο σημείο της ένεσης, όπως πόνος, ερυθρότητα, οίδημα. Ακόμη σπανιότερα, ζάλη, κεφαλαλγία, μυοσκελετικοί πόνοι, πυρετός.
